هر كشور و تمدني داراي آثار هنري متعددي مي‌باشد كه در اين بين هنر قاليبافي جزو هنرهاي بي‌نظير ايرانيان و از گذشته تاكنون جزوه بي‌نظيرترين فرش‌هاي دنيا به شمار مي‌رود. قالي پازيريك يكي از انواع بي‌نظير فرش دستباف مي‌باشد كه قدمتي بسيار ديرينه دارد و به‌طوركلي مي‌توان گفت افتخار ايرانيان است.
فرش پازيريك چيست
تاريخچه قالي پازيريكقالي پازيريك يكي از قديمي‌ترين فرش‌هاي جهان به شمار مي‌رود كه تاريخچه‌اي بسيار كهن دارد. اين قالي در سال ۱۳۲۸ شمسي توسط فردي به نام رودنكو در محلي به نام پازيريك در مرز مغولستان و ميان كوه‌هاي آلتايي كشف شد. مطالعاتي كه بر روي قالي پازيريك انجام شده نشان مي‌دهد كه قدمت آن به ۲۵۰۰ سال قبل مي‌رسد و از آن براي پوشش اسب استفاده مي‌گرديد.
تاريخچه قالي پازيريك
اين فرش شباهت‌هاي زيادي با طرح‌هاي دوره هخامنشيان دارد و همين امر موجب شده تا كارشناسان آن را به زمان هخامنشيان و قرن ۵ و ۴ پيش از ميلادي نسبت دهند. مطالعات نشان مي‌دهد كه ايرانيان اولين قومي بودند كه در جهان اقدام به قاليبافي كرده‌اند و اين نشان‌دهنده قدمت قاليبافي در ايران است.
ايراني بودن قالي پازيريكدر هنگام مطالعه تاريخچه قالي پازيريك سوالي كه ممكن است براي بسياري از افراد پيش بياد اين است كه چرا افراد زيادي معتقد هستند كه تمدن اصلي اين فرش به ايران بر مي‌گردد و گفته مي‌شود كه هنرمندان ايراني اين نوع فرش را بافته‌اند؟
شواهد زيادي وجود دارد كه نشان‌دهنده ايراني بودن اين اثر مي‌باشد. يكي از مهم‌ترين آنها ، نقاشي‌هايي است كه بر روي اين قالي مشاهده مي‌شود در ادامه در مورد اين نقوش بيشتر صحبت خواهيم كرد ؛ و شما با بررسي آن در خواهيد يافت كه به‌طور حتم اين قالي جزو هنرهاي ايرانيان مي‌باشد.
از طرفي با وجود شباهتي كه نقشه‌هاي اين قالي با تخت جمشيد دارد مي‌توان به ايراني بودن آن پي برد زيرا همانطور كه مي‌دانيد نقوش برجسته تخت جمشيد بر نگرش سياسي و اجتماعي دوره هخامنشيان اشاره دارد و شباهت زياد آن به قالي پازيريك نشان‌دهنده ايراني بودن اين فرش است.
ايراني بودن قالي پازيريك
يكي ديگر از مواردي كه مي‌تواند به اصيل بودن قالي پازيريك اشاره كند ، استفاده از رنگ قرمز به صورت گسترده در اين قالي مي‌باشد زيرا رنگ مايه قرمز در دوران هخامنشي در ايران به صورت فراوان وجود داشته است و طبيعتاً قاليبافان از اين رنگ به صورت گسترده در طرح‌ها و نقش‌هاي خود استفاده مي‌نمودند.
اما متاسفانه در طول تاريخ تحريف‌هايي بر روي آثار قديمي صورت پذيرفته و در اين بين قاليچه پازيريك نيز يكي از اين موارد بوده است. در سال ۱۹۷۸ ميلادي افرادي اين قاليچه را متعلق به تركان ساكن در آسيا دانستند. همچنين در مقاله‌هايي بيان شد كه فرش پازيريك به اقوام آلتايي بر مي‌گردد و آنها تنها از طرح‌هاي ايراني جهت بافت اين فرش كمك گرفته‌اند.
نقوش فرش پازيريكنقاشي بسيار زيبايي كه بر روي قالي پازيريك وجود دارد موجب شده تا به امروز هزاران تخته فرش از روي آن شبيه‌سازي شود و در بازار به فروش برسد. حاشيه اين فرش از داخل به خارج شامل اسب‌هايي به همراه سواركارانشان است. اين اسب سواران ۲۸ نفر هستند كه تك‌تك چهره‌ها و كلاه‌هايشان كاملا ايراني مي‌باشد و با ظرافت بسيار بالايي بر روي اين قالي نقش بسته‌اند.
خواندن مطلب فرشتان را مثل روز اول نو كنيد!از ديگر حيواناتي كه بر روي اين قالي ديده مي‌شود گوزن‌هاي زرد خال مي‌باشد كه داراي شاخ‌هاي پهني هستند. مي‌توان گفت اين گوزن‌ها نيز مخصوص ايران بوده و درگذشته در طبيعت ايران وجود داشته‌اند. و اما در رديف‌هاي بعدي حيوانات افسانه‌اي كه به موجودات اساطيري ايراني معروف هستند ديده مي‌شود كه اين امر نشان‌دهنده عقايد و باورهاي مردم ديرين ايران است. علاوه بر اين موارد ۲۸ گل و هشت پره مياني از ديگر نقوش قالي پازيريك است كه به نگاره‌هاي هشت پر معروف شده و در حال حاضر براي تزيين و زيبايي بسياري از فرش‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
مشخصات قالي پازيريكزيبايي و خاص بودن قالي پازيريك نشان‌دهنده شكوه و تجربه ايرانيان در صنعت قاليبافي مي‌باشد كه براي شناخت هر چه بهتر اين قالي بايد با مشخصات آن آشنا شويد. اندازه دقيق اين قالي ۱.۹۸ در ۱.۹۸ متر است و تعداد كل گره‌هاي به كار رفته جهت بافت اين قالي ۳۶۰۰ عدد مي‌باشد. همانطور كه گفته شد حيوانات و گل‌هاي بسيار رنگارنگي در بافت اين قالي به كار رفته كه وجود رنگ‌هاي شاد و سرزنده نشان‌دهنده اشتراك آن با ديگر قالي‌هاي ايراني مي‌باشد.
جنس نخ اين قالي از پشم بوده كه با كيفيت بسيار بالايي بافته شده است. تار اين فرش اندكي كشيده شده و پودرهاي آن نيز به تعداد سه يا چهار بار بين هر دو رديف گره پيچ شده است. نقوش و رنگ‌هاي به كار رفته در اين قالي موجب شده است كه به يكي از زيباترين قالي‌هاي جهان تبديل شود ، اما به دليل اينكه مدت زمان زيادي اين قالي مدفون بود اندكي رنگ آن پريده است.
- پنجشنبه ۰۲ اردیبهشت ۰۰ | ۱۲:۳۱
- ۴۴ بازديد
- ۰ نظر